"Un niño menos, un guerilleiro menos"

Vandaag gingen we terug in de tijd. Namelijk naar de jaren waarin een hevige burgeroorlog woedde. Een deel van de geschiedenis dat zo belangrijk is om de huidige toestand in het land beter te kunnen begrijpen.

De burgeroorlog heeft diepe wonden nagelaten. Het leger en de guerilla stonden van 1980 tot 1992 lijnrecht tegenover elkaar. Nu, nog geen 25 jaar later moeten mensen die toen aan verschillende kanten stonden, samenwerken om het land te doen vooruitgaan.

Maar laten we even beginnen bij het begin. Waarom is die oorlog begonnen? Officieel was El Salvador een democratie, maar in werkelijkheid hadden 14 families de touwtjes in handen. Een kleine elite bezat alles, de grote massa weinig of niets. Het land valt van de ene militaire regering in de andere. Vrijheid was een illusie en verkiezingen een schijnvertoning. Daar komt in de jaren ’70 een einde aan. Het volk rebelleert, verenigt zich en beslist om de strijd aan te gaan met het militaire bewind. Zo ontstaat de guerillabeweging. Wat volgt is een bloedige strijd die tot een einde komt in 1992 met de ondertekening van vredesakkoorden.

Samen met de papa van Lily, een van de Salvadoraanse ambassadeurs bezochten we een museum over de burgeroorlog. Salvador is zelf een ex-guerillastrijder. Samen met een aantal andere ex-strijders richtte hij het museum op om de gedachte aan deze gebeurtenissen levende te houden. Het museum belicht vooral de guerillabeweging maar volgens Salvador poneert het geen waarheid: “Beide kanten hebben fouten gemaakt, iedereen heeft zijn waarheid maar wat nu belangrijk is dat we samen vooruitgaan”.

In Mozote werden we geconfronteerd met gruwelijkheden die bij oorlog horen. Het leger roeide massaal plattelandsdorpen uit onder het motto: “un niño menos, un guerillero menos”. Een kind minder, een guerillastrijder minder. In Mozote werden zo 1.000 mensen van het leven beroofd. Het leger lokte de dorpelingen naar het plein met een smoes dat het Rode Kruis er hulp kwam verlenen, wat in die tijd effectief gebeurde. Eens op het plein, werden ze ingesloten door het leger. Vrouwen, mannen en kinderen werden van elkaar gescheiden en op gruwelijke wijze vermoord. Over een heleboel massamoorden is niets geweten. Maar in dit geval wist één vrouw te ontsnappen en vertelde ze haar verhaal aan de radio van de guerillabeweging ‘Venceremos’.

Hoe overwin je als land de littekens die zo’n burgeroorlog nalaat? Daar heb ik nog geen antwoord op, maar deze reis zal zeker en vast verder inzicht bieden.

Klaudia

P.S.: Je kan meer foto's zien op onze Facebookpagina.