2016 - Jong leiderschap

Vorming van jonge leiders in Brazilië: "geen vuilsprokkelaar, wél scholier en participatief leider"

In 2016 zetten 15.000 leerlingen zich in om in Rio de Janeiro samen met KIYO (Kids & Youth) en PAMEN (KIYO’s partner in Rio) de strijd aan te gaan met armoede, onrecht en ongelijkheid. KIYO en PAMEN hebben in de voorstad van deze Braziliaanse grootstad een project opgezet om de maatschappelijk kwetsbare jongeren van de Jardim Gramachofavela – de grootste openluchtvuilnisbelt van Zuid-Amerika – kansen te bieden om op te komen voor hun recht op onderwijs en participatie.

Algemene context van het project

Op de vuilnisbelt wonen zo’n 20.000 mensen in mensonwaardige omstandigheden. Ze leven er in huisjes gemaakt van houten planken, asbestplaten en plastic. Eten, kleren, speelgoed, materiaal … werkelijk alles vinden ze op de vuilnisbelt om te overleven. Om de jongeren die hier leven een stem te geven heeft PAMEN een alternatief onderwijsprogramma ontwikkeld, net als een vormingscyclus voor jeugdparticipatie. Kwetsbare kinderen krijgen zo toegang tot het basisonderwijs, andere jongeren volgen beroepsopleidingen.

Nog andere meisjes en jongens worden opgeleid tot jonge leiders die actief het jeugdbeleid meebepalen. Een beleid dat zich onder meer uitspreekt tegen kinderarbeid en seksuele uitbuiting van minderjarigen tijdens grote evenementen zoals de Olympische Spelen.

Door te participeren in lokale, regionale en nationale jeugdraden worden de jongeren zelf de protagonisten in de strijd voor hun recht op een betere toekomst. Een toekomst zonder discriminatie, armoede en repressie. Een toekomst met behoorlijk onderwijs, een goede gezondheidszorg, een degelijke baan en een fatsoenlijke woning in een nette en veilige omgeving. Door te participeren in dit project bouwen wij samen aan een wereld van gelijke rechten en kansen, voor en door alle jongeren!

Partners

  • KIYO NGO: KIYO staat voor 'Kids & Youth'. KIYO droomt van een wereld waarin alle kinderen gelijke kansen genieten, zichzelf ten volle kunnen ontplooien en de kans krijgen hun toekomst in eigen handen te nemen. Elk kind moet kunnen opgroeien in een omgeving waarin ouders, gemeenschappen en overheden samen hun bescherming, groei en participatie in de samenleving verwezenlijken.Lees meer over KIYO.
  • PAMEN/CHEIFA: staat voor Associação PAMEN Central Humana de Educação Ideiás e Formação Alternativa en is de lokale partner van KIYO in Brazilië. Zij zijn gespecialiseerd in jeugdparticipatie via de vorming van jonge leiders. Daarnaast proberen ze via alternatief onderwijs kinderparticipatie te bevorderen. Meer over PAMEN. 


Wat zijn de doelstellingen van dit project?

DOELSTELLING 1

Jongeren participeren en delibereren als jonge leiders via jeugdraden. Via stemrecht tijdens kinder- en jongerenrechtenconferenties bepalen ze het meerjarenplan van het nationale jeugdbeleid.

KIYO ngo en PAMEN besloten om sterk in te zetten op jongerenparticipatie. Op die manier willen ze de duurzaamheid van het programma verhogen. Door jongeren te mobiliseren, hun stem te ontwikkelen en uit te dragen, krijg je jonge leiders die zich verantwoordelijk voelen en een voorbeeld willen zijn voor anderen.

Hoe gebeurt dat?

  • De jongeren worden voorbereid via een vormingscyclus: sociaal-culturele activiteiten en bezoeken, vormingen, deelname aan congressen, seminaries en publieke hoorzittingen,…
  • Elke jongere neemt sociaal engagement op door in zijn eigen buurt aan vrijwilligerswerk te doen bij een bestaand sociaal project dat focust op jongerenparticipatie en kinderrechten.
  • De jongeren krijgen sociale begeleiding tijdens hun studies, maar ook aan hun familie en gemeenschap wordt gedacht.
  • De jonge leiders worden tijdens de kinder- en jongerenconferenties begeleid van a tot z. Ze worden gestimuleerd om de besluiten die tijdens de conferenties worden gemaakt verder op te volgen en jongerenbelangen op de politieke agenda te blijven zetten.

Elk jaar wordt gewerkt met een groep van 50 jongeren. Het plan loopt 5 jaar en zal dus 250 jongeren begeleiden naar een participatieve rol in hun gemeenschap. In 2016 ging het proefproject van start met 12 jongeren. Een deel daarvan bestond uit de uitwisseling naar België. Daar werd samen met deze jongeren het proefproject geëvalueerd en besloten om het aantal op te voeren.

Project 2016 Brazilie school
Project 2016 Brazilie school
Project 2016 Brazilie jonge leiders
Project 2016 Brazilie jongen
Project 2016 Brazilie school

DOELSTELLING 2

Het alternatief aanvullend onderwijs van PAMEN voor kinderen en jongeren uit de vuilnisbeltgemeenschap “Jardim Gramacho” in de armenperiferie van Rio de Janeiro verder versterken en uitvoeren, aangevuld met familiale begeleiding en gemeenschapswerking.

Hoe gebeurt dat?

  • Jaarlijks is er in het basisonderwijs plaats voor 100 kinderen van 4 tot 13 jaar die geen toegang hebben tot onderwijs. Op die manier wil PAMEN de meest kwetsbare kinderen van de vuilnisbelt uit de kinderarbeid halen. Leerkrachten en maatschappelijk werkers proberen met het middagmaal en culturele activiteiten ook de ouders te betrekken.
  • Jaarlijks volgen 100 jongeren tussen de 14 en 25 jaar informeel avondonderwijs of flexibel onderwijs voor beroepsopleidingen. Jongens en meisjes die al vroeg gedwongen worden om te moeten werken krijgen hier een tweede kans. Dit soort onderwijs biedt hen sociale en economische doorgroei. De beroepscursussen worden aangevuld met gespreksgroepen, culturele en recreatieve activiteiten en bewustwording en verdediging van hun rechten waar nodig.
  • Daarnaast wordt er speciale aandacht gericht op een groep van een 50-tal jongeren per jaar, tussen de 12 en 18 jaar, de zogenaamde jongeren in conflict met de wet. Na een eerste inbreuk hebben zij een tweede kans gekregen om in vrijheid aan familiale en sociale integratie te doen onder begeleiding van een NGO, in dit geval PAMEN. Zij worden begeleid via kringgesprekken, onderwijs (voor de meesten betekent dit terug gaan studeren) en psychosociale ondersteuning. Een belangrijke kans voor deze jongeren. Anders dreigt opsluiting. Deze re-integratie is een succes: 90 procent van deze jongeren legt een succesvol traject af!

Het plan loopt vijf jaar. Dat betekent dat we in totaal meer dan 1.250 kinderen en jongeren bereiken. Zij kunnen de vicieuze cirkel van armoede in de vuilnisbeltwijk doorbreken via de participatie en educatie die KIYO NGO en PAMEN hen biedt.

Rupert

Een plek voor Rupert

Begin 2017 moesten we afscheid nemen van Brazilië-ambassadeur Rupert. Hij kwam om bij een verkeersongeluk.
Hij was supergeëngageerd, mega-enthousiast en ontzettend begaan met het project in Brazilië. Rupert noemde de inleefreis naar Brazilië steeds de reis van zijn leven. Daarom gaven we hem postuum de titel ere-ambassadeur. Hij is voor altijd verbonden aan dit project, daarom vonden we het ook belangrijk hier een plekje vrij te maken. Dichtbij het project dat hij zo graag zag.