Afscheid van Ellen: 12 jaar in 12 foto's

Hoe neem je afscheid van de oprichtster en coördinator van YOUCA? Het antwoord: moeilijk! Ellen, merci voor de grenzeloze inzet, het onstuitbare enthousiasme, de wil om altijd verder te gaan en YOUCA op de kaart te zetten. Bij wijze van afscheid koos Ellen 12 foto's die evenveel en zelfs meer onvergetelijke momenten vertegenwoordigen.

2006: van brainstorm tot realiteit
Wat ooit begon als een enthousiaste brainstorm in Brazilië toen ik er vrijwilligerswerk deed in verschillende wijkprojecten, werd werkelijkheid in 2006. Mijn Braziliaanse vrienden landden op Belgische bodem voor de eerste campagne van Zuiddag. En ze lieten van zich horen! Door de straten van Halle met muziek uit het Noordoosten en op de zes deelnemende scholen met een beklijvende presentatie over de kwaliteit van onderwijs in Brazilië.

2007: ontmoeting
Tweede campagnejaar, opnieuw met jongeren uit Brazilië maar uit een andere stad. We gaven toen zelf workshops op de scholen, vooral capoeira en muziek-en danslessen Maracatu (een typische stijl uit het Noordoosten van Brazilië).

De deelnemers van Zuiddag konden toen nog niet kiezen voor welk project ze wilden werken maar we organiseerden wel al een voting omtrent het thema. ‘Stop geweld tegen vrouwen’ werd toen gekozen en de Braziliaanse jongeren legden uit hoe in hun wijken een simpel fluitje wordt ingezet als hulpmiddel. Ze delen deze massaal uit aan iedereen zodat je kan fluiten als gevaar dreigt.

De foto die ik koos representeert het belang van ontmoeting, een woord dat nog steeds een belangrijke plek krijgt in de huidige missie van YOUCA. Het was al duidelijk in 2007 dat jongeren het fijn vinden om jongeren van andere culturen te leren kennen, de verschillen maar vooral de gelijkenissen te ontdekken en van elkaar te leren. Deze twee meisjes ontmoetten elkaar tijdens de campagne van 2007 en werden ondanks het taalverschil hechte vriendinnen. Ik heb nog vaak heen-en-weer mailtjes voor hen vertaald in het Portugees en het Nederlands.

2008: Colombia
Een jaar met de geweldige Colombiaanse delegatie van ACOOC, een partnerproject van de toenmalige NGO Volens, die strijdt tegen de militarisering van de samenleving en tegen het rekruteren van kindsoldaten. We breidden deze campagne voor het eerst ook uit naar een andere stad buiten Halle en Brussel, namelijk Lier.

Ik zal nooit vergeten hoe de Colombianen tijdens een vrij moment graag een rusthuis wilden bezoeken vermits het een concept is dat bij hen niet bestaat, daar wonen (groot-)ouders bij je in. Tijdens het bezoek, en ik weet niet meer precies hoe dat kwam, stonden we opeens te dansen en te zingen met de oudjes.

2009: officieel coördinator

Dankzij een subsidie van het toenmalige VAIS (huidige Ministerie Buitenlandse zaken, afdeling mondiale uitdagingen) kon ik vanaf 1 januari 2009 aan de slag als coördinator van Zuiddag vzw.

We voerden dat jaar campagne rond duurzame landbouw met de NGO Vredeseilanden en beslisten om voor het eerst ook met jongeren naar het Zuiden te trekken. Ik begeleidde een groep van 8 ambassadeurs naar Lira, Oeganda om de projecten, scholen en de Oegandese jongeren te leren kennen. Ik herinner me:

de sfeer in onze groep
het enthousiasme van de ambassadeurs bij thuiskomst om Zuiddag mee op de kaart te zetten
de immer geweldige cameraploeg Niel Iwens en Eveline Vanduynhoven
het Oegandees trouwfeest dat we mochten bijwonen in ons hostel
de geit die speciaal voor ons gedood werd in een Oegandese familie en die we mochten verorberen in een sausje van bloed
de overvolle klassen en scholen in Lira die we bezochten en waar we ‘Youth Farms’ zouden realiseren i.s.m. Vredeseilanden
het harde veldwerk dat we meededen met de Oegandese boeren en boerinnen
hoe ons busje gevolgd werd door massa’s lopende kinderen
het babymeisje dat pipi op me deed en alle Oegandese vrouwen die dolblij aan het gillen en dansen sloegen want blijkbaar brengt dat veel geluk, en nog zo veel meer.

De uitwisseling naar het Zuiden was een topervaring die we sindsdien jaarlijks herhaald hebben.

2010: mijn eerste collega
Bij de start van 2010 konden we tijdelijk extra krachten aanwerven om aan scholenwerving te doen. Eentje daarvan kon nadien blijven en werd mijn collega communicatie.

Het was een plezier om met Hannelore Tanghe te werken in de vele jaren die volgden. In september namen we voor het eerst ook een jongere op in ons team. Het geloof in jongeren, hen kansen en leerervaringen willen geven en het idee ‘al doende leren’ waren ons toen al zeer genegen.

De toen 18-jarige Cosey Claeys ging als allereerste voor één schooljaar bij ons aan de slag als campagneleidster. Het jaar daarop volgde Ine Schockaert. Ook in het Zuidproject werd een campagneleidster verkozen en dat was Norma uit Indonesië. Cosey en Norma hebben tot op vandaag nog regelmatig contact met elkaar, schoon vind ik dat!

2011: JUMP!
Trias NGO was onze partner in 2011. Onder de slogan ‘Entrepreneurial Youth Makes Things Move!’ kwamen twaalf Masai jongeren naar België en dat was een unieke ervaring voor iedereen. Ze wonen en leven helemaal anders dan onze jongeren maar zijn tegelijkertijd zo gelijkend.

Daarom koos ik voor de foto van Mayani met zijn gsm in Tanzania op het veld (zie rechts). Ik herinner me ook nog de vele wedstrijdjes wie-springt-het-hoogst tussen de Belgen en de Masai. Zelfs op het podium waar ze presentatie gaven konden ze het niet laten de Belgen uit te dagen.

In de zoo van Antwerpen sprongen ze bijna letterlijk in onze nek toen ze de leeuwen en buffels zagen rondlopen. Voor hen zijn deze dieren vijanden uit hun natuurlijke omgeving en ze konden maar niet begrijpen dat ze hier zo tam en rustig waren.

2012: moeilijkste inleefreis ooit

Lies Corneillie vervoegt ons team vanaf juli. Dat is meteen ook de start van het uitbouwen van een professionele participatieve jongerenwerking bij Zuiddag. Ze begon met de uitwisseling naar Venezuela en dat was meteen de moeilijkste inleefreis die we ooit deden. De sloppenwijken in Caracas ,en Venezuela in het algemeen, zijn geen gemakkelijke plek om aan projectwerk te doen.

Het project van FEC, partner van de Belgische Bello Belgo vzw, om embajadas te vormen in deze moeilijke wijken was meer dan de moeite waard. Een veilige plek waar jongeren samen kunnen komen om zich professioneel en persoonlijk te ontwikkelen, om de wijk te verbeteren en zelf kleine zaakjes op te richten, was waardevol genoeg om een samenwerking op te zetten.

In september organiseerden we voor het eerst VIP-dagen, toen nog per provincie.

En in oktober organiseerden we voor het eerst een jongerenevent in samenwerking met onze partner Colruyt Group en hun Collibri Foundation. Belgische, Venezolaanse en Indonesische jongeren debatteerden, tekenden en werkten samen aan de rol van de jongeren in de maatschappij en de betekenis van sociaal engagement.

Deze woordenwolk kwam uit één van de oefeningen:

2013: jong geweld in Raad van Bestuur
Ofte het enige jaar waarvan ik de campagne niet live meemaakte vermits ik net mama was geworden en thuis zat te genieten met mijn zoontje. Ik herinner me wel nog dat ik op 17 oktober 2013 aangenaam verrast was toen ik het verhaal hoorde van een enthousiaste leerlinge die helemaal zelf had geregeld dat ze een dag op stap kon met Herman Van Rompuy, die toen voorzitter van de Europese Raad was. Straffe madam dacht ik toen, en nu zit ze in onze Raad van Bestuur.

Niet enkel Aline bewees dat jaar dat jongeren weten wat ze willen. Op visieweekend in december 2013 eisten jongeren voor het eerst dat er meer plaats moest komen voor jong geweld in de Raad van Bestuur van Zuiddag.

Sinds dan zijn er steeds meer - 25-jarigen dan volwassenen in de R.v.B. van Zuiddag/YOUCA. En dat zal ook zo blijven! Want in ons strategisch meerjarenplan werd vastgelegd dat we willen blijven inzetten op het zijn van een VOOR EN DOOR jongerenorganisatie.

2014: "Alsof ik voor het eerst echt besefte wat ons werk betekent"
Het jaar waarin we voor het eerst samenwerkten met de NGO Broederlijk Delen. Zij ondersteunden het theaterproject Theatre Day Productions (TDP) in Palestina. Ik ben nog nooit zo geraakt geweest door een voorstelling van jongeren als door de 12 jongeren uit de Gazastrook. Ze speelden een prachtig stuk theater uit het leven gegrepen en het was zo oprecht, zo mooi. Het was net alsof ik voor het eerst echt besefte wat ons werk betekent. Ik was zo dankbaar voor iedereen die dit mee waarmaakte.

TDP bereikt zo veel jongeren in Gaza. Ze geven theaterworkshops op scholen, spelen voorstellingen op pleintjes, werken soms apart met meisjesgroepen, ze creëren theaterstukken met jongeren,... Enerzijds doen ze aan traumaverwerking en anderzijds geeft het jongeren de kans om zich even rot te amuseren, om zonder zorgen jong te zijn. Ik ben fan!

2015: Yes Youth Can!
We werkten in 2015 ten voordele van een cacaoproject in Nicaragua in samenwerking met Vredeseilanden. Ik herinner me nog hoe verbaasd ik was toen ik in de projectfilm te horen kreeg dat vele jongeren in Nicaragua die leven tussen de cacaoplantages nog nooit chocolade hadden geproefd.

In september organiseerden we een grote nationale VIP-dag in Leuven. VIP’s zijn jongeren die zin hebben om op hun school contactpersoon voor YOUCA te zijn door hun klasgenoten juist te informeren, motiveren en te ondersteunen in hun zoektocht naar een job voor één dag.

150 jongeren uit verschillende scholen kwamen bij elkaar en kort samengevat was de dag één groot feest. Veel zon, interessante workshops waar onze vrijwilligers de nieuwelingen onderdompelen in de geheimen van YOUCA, een fijne middagmarkt en als slot een bijeenkomst op het stationsplein waar jongeren zaadjes planten en een rap in elkaar staken want Yes Youth Can!

2016: het jaar van de professionalisering

En dat deden we met ups en downs, veel discussies en vergaderingen maar sowieso met veel lessons learned en een hele goede outcome.

Om te beginnen veranderde de naam van Zuiddag naar YOUCA, Youth for Change and Action. Zuiddag dekte de lading niet meer want we doen veel meer dan één dag en we werken niet alleen in het Zuiden. Ik ben persoonlijk heel erg blij met deze keuze.

Daarnaast wonnen we een projectsubsidie (Venture Philantrophy) bij de Koning Boudewijn Stichting waardoor we in samenwerking met Delaware Consultancy onze meerjarenstrategie konden uitwerken. Een traject dat startte in 2016 en resultaat opleverde in 2017. We deden een stakeholdersanalyse, schreven onze zes strategische doelstellingen uit, legden de basis voor een jongerenstroom, bepaalden onze organisatieprincipes, organisatiedesign en koppelden aan dit alles een financieel meerjarenplan tot 2020. BANG, we rock!

Stiekem was ik ook blij dat we in 2016 opnieuw een project in Brazilië ondersteunden. Na tien jaar terug naar het land waar het voor mij allemaal begon, dat voelt wel fijn. We werkten samen met KIYO NGO om een educatief project op de vuilnisbelt van Rio de Janeiro te realiseren en jongeren op te leiden om hun stem te laten horen in de Braziliaanse jeugdwetgeving.

2017: Rupert
Wat 2017 betreft kan ik niet anders dan aan Rupert denken. Deze lieve, grappige, babbelgrage en hypergeëngageerde top-ambassadeur werd in januari door een fietsongeluk een ster aan de hemel en dat heeft ons allemaal diep geraakt. Het is by far het zwaarste wat ik ooit heb meegemaakt bij YOUCA. Tegelijk heeft het me doen inzien wat een mooie YOUCA-familie wij eigenlijk zijn. Rupert bracht ons nog dichter bij elkaar en de manier waarop we samen met zijn familie en vrienden hebben kunnen afscheid nemen, geeft me nog steeds een zeer warm gevoel en zal ik nooit vergeten. YOUCA? Presente!